Diyarbakır’da ünlü İslam alimi ve sibernetiğin kurucusu olarak kabul edilen El Cezeri’nin 13’üncü yüzyılda kaleme aldığı makine çizimlerinin çalışır makinelere dönüştürüldüğü "Cezeri’nin Olağanüstü Makineleri Sergisi" ve ilk milli uçan araba Cezeri’yi 3 günde yaklaşık 30 bin kişi ziyaret etti.
Sur ilçesindeki Keçi Burcu’nda 25 Mart’ta açılışı yapılan, El Cezeri’nin makinelerinin eş ölçekte, aynı malzeme ve teknikle üretildiği, İslam aliminin yol göstericiliğinden yola çıkarak yapılmış "Filli Su Saati", "Yılan Mekanizması", "Çocuklu Otomatik Lavabo" ve "Kan Ölçme Otomatı" gibi 25 ürünün prototipinin yanı sıra Baykar tarafından milli ve özgün olarak geliştirilen, Türkiye’nin ilk uçan arabası Cezeri’nin de yer aldığı sergi, Diyarbakırlılar ve kente gelen vatandaşlar tarafından 3 günde yaklaşık 30 bin kişi tarafından ziyaret edilerek yoğun ilgi gördü.
“DİYARBAKIRLILARIN SERGİYE İLGİSİ BİZİ GERÇEKTEN ŞAŞIRTTI”
Şu anda 8 yüz yıl önce bir bilim dâhisinin kurmuş olduğu hayale şahitlik edildiğini söyleyen Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Daire Başkanı Ali Çelik, El Cezeri hakkında bu coğrafyada yetişmiş bir İslam bilim alimi, bilim ve sanatla hayatın kendisini buluşturmuş bir dâhiden bahsettiklerini söyledi. Cezeri’nin o dönemde kurduğu hayali makine mühendisi Durmuş Çalışkan’ın gerçekleştirdiğini aktaran Çelik, “Belki modern dönemin El Cezeri’si olarak adlandırabileceğimiz bir isim. Cezeri’nin 8 yüz yıl önce çizdiği makineleri 15-20 yılını vererek gerçekleştirmiş, birebir çalışır halde prototiplerini yapmış. Bugün burada bunun sergisini açmış olduk. Serginin bugünün dördüncü günündeyiz. Diyarbakırlıların sergiye ilgisi gerçekten bizi şaşırttı. Beklediğimizin çok çok üstünde bir ziyaretçi alıyor. Burada Cezeri’nin tasarlamış olduğu 25 makinenin aynısını çalışır durumda. O dönemde çizildiği haliyle burada görüyoruz. Filli su saatinden kan alma otomatına, abdest alma lavabosundan kilitli kapıya kadar birçok makineyi burada sergiliyoruz” dedi.
“BELKİ ARTIK ŞEHİR İÇİ ULAŞIMI O ARABALARLA YAPMIŞ OLACAĞIZ”
Serginin sürprizinin ise açtıklarında duyurmadıkları, fakat sonrasında ziyaretçilere sürpriz olan uçan araba olduğunu dile getiren Çelik, “Baykar Makina tarafından bir uçan araba, geleceğin arabası diye adlandırabiliriz. Şu an onu gerçek hayatta görmüyoruz. Fakat gerçek hayatta rol alabilecek şekilde tasarlanmış, hazır halde bir araba. Yakında, çok yakında belki artık şehir içi ulaşımı, taşımacılığı biz o arabalarla yapmış olacağız. Baykar Makina, kadirşinas göstererek bu uçan arabaya Cezeri ismini verdiği için biz de, Diyarbakır’da o arabayı da sergilemek istedik. Sağ olsun Selçuk Bayraktar Bey’in desteğiyle Cezeri arabamızı da bizim sergimize katılan önemli eserlerden bir tanesi. Yediden yetmişe her kitlenin ilgisini çeken bir sergiye şahitlik ediyoruz. Arkadaşlarımızdan aldığımız veriye göre şu an 30 bine yakın ziyaretçi sergimizi ziyaret etmiş durumda” diye konuştu.
Ziyaretçilerden Sersim Mafrak, çalışmaların çok iyi olduğunu kaydederek, “Gerçekten on numara yapmış. Mesela su sanatı olsun. Ondan sonra saat açılma olsun, o saatte nasıl su doluyor. Onların hepsini gördük ve hayran kaldık. Gerçekten bütün eserleri çok güzeldi. Adam on numara düşünmüş ve hakkını vermiş. Uçan arabayı gördüm zaten şok oldum. O teknolojide, şimdiki teknoloji bile onu bulamaz bence. Adam zamanında çok iyi düşünmüş. Ve harika şeyler yapmış” şeklinde konuştu.
Çocuk ziyaretçilerden Adem Mafrak ise serginin harika olduğunu, eserleri çok beğendiğini söyledi.
(Murat Başal - Sedat Irmak / İHA)